atOptions = { 'key' : '9b9688a73657a99887bedf40f30c985c', 'form

Tuesday 27 February 2018

आरंभिक संगीत अभ्यास के स्वर अलंकार ::-

                     " भारतीय संगीत "
__________________________________________"":-  आरंभिक संगीत के अभ्यास हेतु निम्नलिखित स्वरों के अलंकार ।
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-
::::::::::::::::::::::::::"अलंकार"::::::::::::::::::::::::::::
                        :-  एक -:
आरोह : सा , रे , ग  म  प  ध  नी  सां ।
अवरोह :-  सां  नी  ध  प  म  ग  रे  सा  ।।
                        :-   दो -:
आरोह :-  सासा  रेरे  गग  मम  पप  धध  नीनी सांसां ।
अवरोह :- सांसां नीनी धध पप मम गग रेरे सासा ।।
                        :- तीन -:
आरोह :- सासासा रेरेरे गगग ममम पपप धधध नीनीनी
              सांसांसां ।
अवरोह :- सांसांसां  नीनीनी धधध पपप ममम गगग
               रेरेरे सासासा ।।
                         :- चार -:
आरोह :- सासासासा रेरेरेरे गगगग मममम पपपप
              धधधध नीनीनीनी सांसांसांसां ।
अवरोह :- सांसांसांसां नीनीनीनी धधधध पपपप मममम
              गगगग रेरेरेरे सासासासा ।।
                        :- पांच -:
आरोह :- सारेसा रेगरे गमग मपम पधप धनीध निसांनि
              सांरेंसां ।
अवरोह :- सांरेंसां नीसांनी धनीध पधप मपम गमग रेगरे
               सारेसा ।।
                       :- छः -:
आरोह :-  सासारेरेसासा रेरेगगरेरे गगममगग ममपपमम
              पपधधपप धधनीनीधध नीनीसांसांनीनी
              सांसांरेंरेंसांसां ।
अवरोह :- सांसांरेंरेंसांसां नीनीसांसांनीनी धधनीनीधध
              पपधधपप ममपपमम गगममगग रेरेगगरेरे
              सासारेरेसासा ।।
                          :- सात -:
आरोह :- सारेगरेसा रेगमगरे गमपमग मपधपम पधनीधप धनीसांनीध नीसांरेंसांनी सांरेंगंरेसां ।
अवरोह :- सांरेंगंरेंसां नीसांरेंसांनी धनीसांनीध पधनीधप
              मपधपम गमपमग रेगमगरे सारेगरेसा ।।
                         :- आठ -:
आरोह :- सारेगमगरेसा रेगमपमगरे गमपधपमग
मपधनीधपम पधनीसांनीधप धनीसांरेंसांनीध नीसांरेंगंरेंसानी सांरेंगंमंगंरेंसां ।
अवरोह :- सांरेंगंमंगंरेंसां नीसांरेंगंरेंसांनी धनीसांरेंसांनीध
पधनीसांनीधप मपधनीधपम गमपधपमग रेगमपमगरे सारेगमगरेसा ।।
                      :- नौ -:
आरोह :- सारेग रेगम गमप मपध पधनी धनीसां ।
अवरोह :- सांनीध नीधप धपम पमग मगरे गरेसा ।।
                     :- दस -:
आरोह :-  सारेगम , रेगमप गमपध मपधनी पधनीसां ।
अवरोह :- सांनीधप नीधपम धपमग पमगरे मगरेसा ।।
                  :- ग्यारह -:
आरोह :- सारेगमप रेगमपध गमपधनी मपधनीसां ।
अवरोह :- सांनीधपम नीधपमग धपमगरे पमगरेसा ।।
                       :-  बारह -:
आरोह :- सारे  रेग  गम  मप पध धनी  नीसां ।
अवरोह :-  सांनी नीध धप पम मग गरे रेसा ।।
                        :- तेरह-:
आरोह :- साग रेम गप मध पनी धसां ।
अवरोह :- सांध नीप धम पग मरे गसा ।।
                        :- चौदह -:
आरोह :- सारेसारेग  रेगरेगम गमगमप मपमपध पधपधनी धनीधनीसां ।
अवरोह :- सांनीसांनीध नीधनीधप धपधपम पमपमग मगमगरे गरेगरेसा ।।
                     :- पंद्रह -:
आरोह :- सारेसारेगम रेगरेगमप गमगमपध मपमपधनी
             पधपधनीसां ।
अवरोह :- सांनीसांनीधप नीधनीधपम धपधपमग        पमपमगरे मगमगरेसा ।।
                     :-सोलह -:
आरोह :- सारेसारेसारेग रेगरेगरेगम गमगमगमप गमगमगमप मपमपमपध पधपधपधनी धनीधनीधनीसां ।
अवरोह :-
सांनीसांनीसांनीध नीधनीधनीधप धपधपधपम पमपमपमग मगमगमगरे गरेगरेगरेसा ।।
                       :- सत्रह -:
आरोह :- सारेगमपध रेगमपधनी गमपधनीसां ।
अवरोह :- सांनीधपमग नीधपमगरे धपमगरेसा ।।
                     :- अठारह -:
आरोह :- सासाग रेरेम गगप ममध पपनी धधसां ।
अवरोह :- सांसांध नीनीप धधम पपग ममरे गगसा ।।
                    :- उन्नीस -:
आरोह :- सासागग रेरेमम गगपप ममधध पपनीनी
             धधसांसां ।
अवरोह :- सांसांधध नीनीपप धधमम पपगग ममरेरे
              गगसासा ।।
ःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःः
उपरोक्त सभी अलंकार  शुद्ध स्वरों में नीहित हैं । नियमित अभ्यास आप गायन अथवा किसी भी वाद्य पर करके स्वर ज्ञान प्राप्त कर सकते हैं
ःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःः

1 comment:

  1. अभ्यास करते वक्त तार वही स्ट्राइक करें जिस पर स्वर बजाना हो

    ReplyDelete